ROBUST HOUSES

ROBUUST WONEN (English below)

Het project Robuuste Woningen omhelst 11 woningen met beheerdersunit als duurzame huisvesting voor langdurige daklozen.
De bewoners zullen multidisciplinaire begeleiding krijgen aangeboden zodat ze in staat blijven om de woning te onderhouden, de huur te betalen, en mogelijks stappen kunnen zetten op het vlak van dagbesteding, arbeid, persoonlijk netwerk, integratie in de buurt, enzovoort. Bewoners kunnen op termijn mogelijk doorstromen naar een reguliere woning, maar daar zit geen timing noch verplichting op.
Bij aanvang van het project waren we ons bewust te ontwerpen voor een zeer kwetsbare groep mensen. Als startpunt hanteerden we een gelaagde maar pragmatische aanpak met de nadruk op kwaliteiten. Het werd een dynamisch proces met een diverse groep actoren en procesmatige aanpak.
Enerzijds zijn er de klassieke maar essentiële elementen zoals bv. oriëntatie, duurzaam bouwen, budget en timing die we eerder standaard hanteren. In het geval van deze opdracht zijn er ook heel wat specifieke en diverse uitgangspunten naar voor geschoven, die volgens ons een grote invloed hadden op het ontwerpproces en de finaliteit van het gebouwde zullen mee bepalen.
We zijn ervan overtuigd dat een grote sociale diepte essentieel is voor de sociale duurzaamheid en het welslagen van dit project. Hiermee bedoelen we dat er een reeks van (onzichtbare) grenzen en barrières zijn tussen het Publieke en Private. Vanuit de publieke straat gaan we eerst in een collectieve tuin (in verschillende gradaties), vervolgens in een ommuurde private voortuin en dan pas door de voordeur naar de leefruimte. Deze reeks van zachte overgangen zorgt ervoor dat er een gradatie en schakering is van externe prikkels. Elk kan op zijn eigen ritme het aantal ontmoetingen en prikkels in de hand houden naargelang de zone hij of zij zich in bevindt. Dit is een typologie die we ook terugvinden in begijnhoven.
Privacy is hier erg belangrijk, het is een opportuniteit om te breken met oude gewoontes, en vicieuze cirkels. Naast de zorg voor con- flictvermijding een cruciaal gegeven in ons ontwerp. Een deel van de conflict vermijding zit al vervat in de sociale diepte maar ook in praktische zaken zoals elke bewoner een eigen voordeur te geven op het gelijkvloers. Zo kunnen we gemeenschappelijke hallen of gangen vermijden.
De site is gelegen aan een uitvalsweg in de rand van de 19de-eeuwse gordel rond Gent met aan 1 zijde het Postgebouw en aan de andere zijde moestuinen van de buurtbewoners.
De inplanting van de woningen en compact bouwen om de ecologische footprint zo klein mogelijk te houden is een eerste reflex op het terrein. We reduceren de geveloppervlakte en de hoeveelheid grondwerken en we creëren ruimte voor ontmoetingen in de tuin. De woning zelf is prikkelarm maar door de sterke relatie met de voor- tuin als band met buiten wordt het interieur van de ruimte mee bepaald door de elementen en het ritme van de seizoenen. De voortuin is een soort van hortus conclusus en buitenkamer die fungeert als essentieel onderdeel van de woning.
Aangezien alles tot de essentie herleid wordt dienen ze voorzien te zijn van een sterke en eerlijke materialiteit.

ROBUUST HOUSES, a ‘Housing First’ project for vulnerable homeless people

Housing First is an innovative methodology for the most vulnerable chronically homeless (mental issues and/or addiction). ‘Housing First’ makes a “paradigm shift: Having a home (privacy, peace and security) is the starting point to work on other problems and reintegration.

The city ‘s demand was to provide 11 low-incentive economic housing units (2 integrally accessible) with management unit as sustainable (energetically, impact resistant and acoustically) housing for long-term homeless.  The project needed to be developed conflict avoiding with emphasis on privacy and social control.

We made the footprint of the housing as compact as possible. As a result, we were able to add an additional collective space, adding meeting and gardening opportunities to the program. We believe this is crucial to the success of this project. The spectrum between the Public and Private, allows residents to indicate their need for privacy or social contact on the site.

The project is located on the outskirts of the city, yet is well connected by public transportation and bike lanes. There is compact construction on the south side as a termination of the built-up ribbon of the street.  This creates a garden that allows encounters and connects to the adjacent allotments creating an openness. The implantation allows us to capture light through the rear and then generate an open view towards the allotments (low incentive and the slow rhythm of the seasons).

Due to their history of homelessness, the address and clear delineation of each individual dwelling in the building is very important to the residents.

The materials were selected primarily for impact resistance and acoustic properties. For this, primarily mass-based materials were considered (concrete blocks and sand-lime brick). We also tried to add rhythm and lightness to the mass through details on roof and joinery.